موسسات اعتبارسنجی با استفاده از مدلهای آماری و الگوریتمهای پیچیده، امتیاز اعتباری فردی را محاسبه میکنند. این امتیاز عددی بین 300 تا 850 است که نشاندهنده احتمال پرداخت به موقع بدهیها توسط فرد است. پنج عامل اصلی در محاسبه امتیاز اعتباری دخیل هستند:
1. تاریخچه پرداخت (35%): این مهمترین عامل در تعیین امتیاز اعتباری است و به موقعیت پرداخت صورتحسابها و اقساط بدهیها توجه دارد.
2. میزان بدهی (30%): میزان بدهیهای جاری، از جمله نسبت استفاده از اعتبار موجود به حد اعتبار کلی (نسبت بدهی به اعتبار) در نظر گرفته میشود.
3. طول تاریخچه اعتباری (15%): مدت زمان فعالیت حسابهای اعتباری موجود نیز مهم است. حسابهای قدیمیتر میتوانند تاثیر مثبتی بر امتیاز اعتباری داشته باشند.
4. نوع اعتبار جدید (10%): افتتاح حسابهای جدید و تعداد استعلامهای اعتباری اخیر میتواند تاثیر منفی داشته باشد، زیرا نشاندهنده تلاش برای دریافت اعتبار بیشتر است.
5. ترکیب اعتباری (10%): داشتن ترکیبی متنوع از انواع اعتباری، مانند وام مسکن، وام خودرو و کارتهای اعتباری میتواند مفید باشد.
در سالهای اخیر، موسسات اعتبارسنجی خارجی معیارهای جدیدی را برای ارزیابی دقیقتر اعتبار فردی معرفی کردهاند:
1. رفتارهای مالی طولانیمدت: اکنون برخی از موسسات، علاوه بر تاریخچه کوتاهمدت، به رفتارهای مالی بلندمدت توجه بیشتری دارند.
2. اطلاعات غیرمالی: برخی از موسسات در حال ادغام دادههای غیرمالی مانند اطلاعات شغلی و تحصیلی در مدلهای اعتبارسنجی خود هستند.
3. استفاده از دادههای بانکداری باز: با پیشرفت فناوریهای بانکداری باز، دسترسی به دادههای دقیقتر و بهروزتر حسابهای بانکی افراد ممکن شده است.
4. تکنولوژیهای جدید: استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای تجزیه و تحلیل دقیقتر الگوهای مالی و پیشبینی ریسک اعتباری.
5. تاثیر شبکههای اجتماعی: بررسیهایی در جریان است که نشان میدهد رفتار کاربران در شبکههای اجتماعی ممکن است تاثیری بر امتیاز اعتباری داشته باشد.
6. مدیریت ریسک پویا: به جای تکیه بر یک امتیاز ثابت، برخی موسسات به سوی مدلهای پویا روی آوردهاند که ریسک اعتباری را بر اساس شرایط مالی متغیر ارزیابی میکنند
موسسات اعتبارسنجی به طور پیوسته در حال توسعه و بهبود مدلهای خود برای ارائه تصویر دقیقتری از توانایی مالی افراد هستند. این پیشرفتها به افراد و موسسات مالی کمک میکند تا تصمیمگیریهای بهتری داشته باشند و ریسک اعتباری را به شکل موثرتری مدیریت کنند. همچنین، با آگاهی از این معیارها، افراد میتوانند بهبود امتیاز اعتباری خود را هدف قرار دهند و توانایی دسترسی به شرایط اعتباری بهتر را افزایش دهند.